زمینه‌های تضرع (قرآن)تضرع که به معنای خضوع و خشوع می باشد زمینه هایی دارد که موجب تضرع به درگاه الهی می شود. ۱ - عوامل و زمینه‌های تضرع۱.۱ - درخواست نصرتیکی از زمینه های تضرع به درگاه الهی،درخواست نصرت از خداوند می باشد. حتی اذا اخذنا مترفیهم بالعذاب اذا هم یجـرون• لا تجـروا الیوم انکم منا لا تنصرون.تا زمانی که متنعّمان مغرور آنها را در چنگال عذاب گرفتار سازیم؛ در این هنگام، ناله‌های دردناک و استغاثه‌آمیز سرمی‌دهند! •(امّا به آنها گفته می‌شود:) امروز فریاد نکنید، زیرا از سوی ما یاری نخواهید شد! .همان قرار گرفتن قلبهایشان در غمره و فرو رفتن در جهل و نادانى است .اما آنها در این غفلت و بیخبرى همچنان باقى مى مانند ((تا روزى که مترفین را (آنان که غرق ناز و نعمتند) در چنگال عذاب گرفتار سازیم در این هنگام نعره استغاثه آمیز آنها همچون نعره وحوش بیابان برمى خیزد)) و از سنگینى عذاب و مجازات دردناک الهى ناله سر مى دهند (حتى اذا اخذنا مترفیهم بالعذاب اذا هم یجئرون ). ۱.۲ - سختیها و مشکلاتگرفتاری انسانها به سختیها و مشکلات، زمینه ای دیگر برای تضرع و زاری آنان به خداوند ذکر شده است. ولقد ارسلنا الی امم من قبلک فاخذنـهم بالباساء والضراء لعلهم یتضرعون.ما به سوی امتهایی که پیش از تو بودند، (پیامبرانی) فرستادیم؛ (و هنگامی که با این پیامبران به مخالفت برخاستند،) آنها را با شدّت و رنج و ناراحتی مواجه ساختیم؛ شاید (بیدار شوند و در برابر حق ،) خضوع کنند و تسلیم گردند! قل من ینجیکم من ظـلمـت البر والبحر تدعونه تضرعـا وخفیة لئن انجـنا من هـذه...بگو: «چه کسی شما را از تاریکیهای خشکی و دریا رهایی می‌بخشد؟ در حالی که او را با حالت تضرع (و آشکارا) و در پنهانی می‌خوانید؛ (و می‌گویید:) اگر از این (خطرات و ظلمتها) ما را رهایی می‌بخشد، از شکرگزاران خواهیم بود.» (منظور از « ظلمات » در احتمالی شداید و گرفتاری است. ). بار دیگر قرآن دست مشرکان را گرفته و به درون فطرتشان مى برد و در آن مخفیگاه اسرار آمیز نور توحید و یکتاپرستى را به آنها نشان مى دهد و به پیامبر دستور مى دهد به آنها این چنین بگوید: چه کسى شما را از تاریکیهاى بر و بحر رهائى مى بخشد؟! (قل من ینجیکم من ظلمات البر و البحر؟) وما ارسلنا فی قریة من نبی الا اخذنا اهلها بالباساء والضراء لعلهم یضرعون.و ما در هیچ شهر و آبادی پیامبری نفرستادیم مگر اینکه اهل آن را به ناراحتیها و خسارتها گرفتار ساختیم؛ شاید (به خود آیند، و به سوی خدا) بازگردند و تضرع کنند! .. ثم اذا مسکم الضر فالیه تجـرون.آنچه از نعمتها دارید، همه از سوی خداست! و هنگامی که ناراحتی به شما رسد، فقط او را می‌خوانید! ۱.۳ - گرفتاری به عذابگرفتاری انسانها به عذاب از دیگر زمینه تضرع و زاری آنان به خدا می باشد که در قرآن هم خداوند می فرماید: حتی اذا اخذنا مترفیهم بالعذاب اذا هم یجـرون.تا زمانی که متنعّمان مغرور آنها را در چنگال عذاب گرفتار سازیم؛ در این هنگام، ناله‌های دردناک و استغاثه‌آمیز سرمی‌دهند! ولقد اخذنـهم بالعذاب فما استکانوا لربهم وما یتضرعون.ما آنها را به عذاب و بلا گرفتار ساختیم (تا بیدار شوند)، امّا آنان نه در برابر پروردگارشان تواضع کردند، و نه به درگاهش تضرّع می‌کنند! .و گاه آنها را با حوادث دردناک گوشمالى مى دهیم تا اگر از طریق رحمت و نعمت بیدار نشدند از این راه بیدار شوند، ولى این کار نیز در آنها مؤ ثر نیست ، زیرا ما آنها را به عذاب و بلا گرفتار ساختیم اما آنها نه در برابر پروردگارشان تواضع و انقیادى نشان دادند و نه به درگاه او توجه و تضرع مى کنند. ۲ - پانویس۳ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «زمینه‌های تضرع» رده‌های این صفحه : تضرع | موضوعات قرآنی
|